Cafeïne verslaving

Cafeïne heeft een lange gebruiksgeschiedenis in menselijke culturen en toch is het een drug die tamelijk weinig aandacht krijgt in de discussies over drugmisbruik en -verslaving. En toch maken de psychologische en fysiologische effecten ervan duidelijk dat cafeïne een drug is die misbruikt kan worden of waaraan men verslaafd kan raken.

Omdat cafeïne wordt gezien als een milde drug, het gebruik van cafeïne maatschappelijk wordt geaccepteerd (of zelfs aangemoedigd), en omdat de cafeïne-bronnen op legale wijze worden beheerd door grote voedselproducenten (die graag zien dat de cafeïne-consumptie op een hoog peil blijft), is het bijna ondenkbaar dat deze drug binnen afzienbare tijd onder overheidscontrole komt. Maar de gebruiker dient in te zien welke gevolgen cafeïne kan hebben en dat het misbruikt kan worden.

Cafeïne werd al eeuwenlang in het Verre Oosten en de pre-Columbiaanse Nieuwe Wereld gebruikt, voordat de Europeanen er bekend mee raakten. De Europeanen dronken in die tijd alcohol (dat verklaart mede de grote verscheidenheid aan alcoholische dranken in Europa), maar niet lang na de invoering van koffie uit Arabië en Turkije, cacao uit de Nieuwe Wereld, thee uit China en de kolanoot uit West-Afrika, werd cafeïne zeer populair onder de Europeanen.

Het is interessant op te merken dat toen het drinken van koffie in Europa populair werd, het toenemend gebruik van koffie niet gestuit werd door waarschuwingen of onderdrukkingspogingen van overheid, kerk en medische wetenschap. In veel opzichten bracht het ontstaan van de cafeïne-cultuur evenveel tumult teweeg als de opkomst van de drugs die we tegenwoordig kennen.

Cafeïne is tegenwoordig een bestanddeel in koffie, thee, chocolade en frisdranken. Ook zijn cafeïnepillen verkrijgbaar, die verkocht worden als pepmiddel, aphrodisiacums en eetlustonderdrukkers. Cafeïne wordt niet gezien als een drug die misbruik kan opleveren en toch zijn er vele voorstanders van cafeïne die tegenstrijdig genoeg zeggen dat hoewel het geen drug is en alleen ingenomen wordt om een direct effect te sorteren, een kop koffie ’s morgens onmisbaar is, als een opwekkend begin van de dag.

Er zijn studies die uitwijzen dat men verslaafd kan raken aan cafeïne en dat er afkickverschijnselen als geïrriteerdheid, traagheid, hoofdpijn, depressies en/of nervositeit kunnen optreden. Ook zijn er tests gedaan met niet koffie- of theedrinkers die gevraagd werden normale hoeveelheden koffie of thee te drinken en die blijk gaven van nervositeit en maagproblemen na het drinken ervan. Cafeïne kan wel degelijk misbruikt worden als men in één keer zeven tot vijftien koppen koffie (of equivalenten) drinkt. In zulke extreme situaties kunnen deliriums, tachycardia (versnelde hartwerking), rillingen en cafeïnepsychose optreden, naast ernstige maagproblemen. Uit deze bevindingen blijkt dat cafeïne een drug is, die een verslavende en hersenaantastende werking heeft en tot misbruik kan leiden.

Ondanks deze overwegingen is cafeïne toch een tamelijke milde drug onder de drugs. Studies hebben uitgewezen dat kleine hoeveelheden cafeïne het kortetermijngeheugen kunnen verbeteren alsook het maken van tests die afhangen van het ontdekken van patronen en motorische vaardigheden.