Wat is diabetes?

Meer dan 1,2 miljoen Nederlanders hebben diabetes. Dit betekent dat 1 op de 14 Nederlanders deze ziekte heeft. Er zijn iets meer mannen dan vrouwen die suikerziekte hebben. Zo’n 1,1 miljoen Nederlanders heeft officieel de diagnose diabetes mellitus, de rest loopt ongemerkt met deze ziekte rond. De meeste mensen, 9 op de 10, hebben diabetes type 2. Wat is diabetes eigenlijk? Hoe ontstaat deze ziekte? En wat zijn de symptomen?

Diabetes mellitus is een (chronische) ziekte waarbij je lichaam niet meer in staat is om de bloedsuiker in evenwicht te houden. Dit komt, omdat je lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft. Bovendien reageert het lichaam ook niet meer goed op insuline. Het kan ook dat het helemaal geen insuline meer aanmaakt. Insuline is een onmisbaar hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt.

Welke soorten diabetes mellitus zijn er?

Diabetes wordt ook vaak suikerziekte genoemd. Bij mensen met diabetes is de
hoeveelheid suiker (glucose) in het bloed namelijk te hoog. Er zijn drie soorten diabetes:

• Diabetes type 1
• Diabetes type 2
• Zwangerschapsdiabetes

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 produceert het lichaam geen insuline meer. Het vernietigt de cellen die insuline produceren, terwijl het lichaam wel insuline nodig heeft. Insuline regelt dat glucose (suiker) naar de lichaamscellen wordt vervoerd. Als dit niet gebeurt, blijft de glucose te lang aanwezig in het bloed. Dit leidt weer tot een hoge bloedwaarde. Een hoge bloedwaarde kan complicaties veroorzaken. Het is dan ook van belang dat diabetes type 1 snel wordt herkend en behandeld.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 is de meest voorkomende soort suikerziekte. Hierbij is er te weinig insuline aanwezig in het lichaam. Bovendien reageert het lichaam dan ook niet meer goed op insuline. Hierdoor zit er te veel glucose in het bloed. Een ander woord voor diabetes mellitus type 2 is niet-insuline-afhankelijke suikerziekte of ouderdomsdiabetes.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke vorm van suikerziekte. Deze ziekte verdwijnt direct na de bevalling. Zwangere vrouwen kunnen zwangerschapsdiabetes krijgen vanaf week 24 van de zwangerschap. Zwangerschapsdiabetes ontstaat door een verandering van de hormoonproductie. Tijdens de zwangerschap maakt het lichaam tal van andere hormonen aan. Deze hormonen kunnen ervoor zorgen dat het lichaam slecht op insuline reageert, waardoor de bloedsuiker niet meer goed wordt geregeld. Er blijft dan te veel suiker in het bloed zitten.

Waardoor ontstaat diabetes?

Het is nog steeds niet helemaal duidelijk waardoor diabetes ontstaat. Bij diabetes type 1 spelen erfelijkheid en aanleg een kleine rol. Door ziekte, zoals griep, kan het afweersysteem uit evenwicht raken waardoor het ook de cellen aanvalt die insuline aanmaken.

Bij diabetes type 2 spelen erfelijkheid, overgewicht en een ongezonde leefstijl mogelijk een rol. Vaak krijgen mensen eerder diabetes type 2 als een of meerdere familieleden het ook hebben. Ook al leef je heel gezond, toch kan je diabetes type 2 niet altijd voorkomen. Sommige mensen met een gezonde leefstijl krijgen ook diabetes type 2.

Wat zijn de symptomen van diabetes?

Suikerziekte is niet altijd direct herkenbaar, omdat veel symptomen lijken op klachten die ieder mens wel eens heeft, zoals futloos of vermoeid zijn. Vaak weten mensen jarenlang niet dat ze diabetes hebben. Niet iedereen heeft namelijk duidelijke klachten. Bovendien ligt het ook aan het type diabetes dat iemand heeft. Zo is diabetes type 1 vaak sneller te herkennen dan diabetes type 2.

Symptomen van diabetes type 1

Diabetes type 1 wordt vaak snel ontdekt, omdat deze ziekte gepaard gaat met typische klachten als:

• Veel dorst
• Veel plassen
• Afvallen zonder aanwijsbare reden
• Wazig zien
• Ziek en akelig voelen
• Veel of juist geen honger hebben
• Misselijk zijn
• Overgeven

Symptomen diabetes type 2

De meeste mensen met suikerziekte hebben diabetes type 2. Deze soort is het moeilijkst te herkennen. Dit kunnen de klachten zijn:

• Vaak moe
• Veel dorst
• Veel plassen
• Wondjes die slecht genezen
• Oogklachten, zoals wazig zien, slecht zien, dubbel zien of rode en branderige ogen
• Terugkerende infecties, zoals blaasontsteking
• Kortademigheid bij het lopen
• Pijn in de benen bij het lopen

Hoe wordt de diagnose suikerziekte gesteld?

Als je deze klachten herkent, is het natuurlijk verstandig om naar de huisarts te gaan. Deze neemt wat bloed af en test vervolgens de bloedwaarden. Bij een gezond persoon ligt de bloedwaarde tussen de 4 en 6 mmol/l (millimol per liter) Als de bloedwaarden 7 mmol/l of hoger zijn dan heb je suikerziekte. Als diabetes niet behandeld wordt, blijft er te veel glucose aanwezig in je bloed. Bij een te hoge bloedsuikerwaarde kan je heel ziek worden, bewusteloos raken of zelfs in een coma raken.

Hoe wordt diabetes behandeld?

De behandeling is weer afhankelijk van de soort diabetes die je hebt. Wel is het voor beide soorten diabetes belangrijk dat je gezond eet, genoeg beweegt, niet rookt en je medicijnen op tijd inneemt.

Behandeling diabetes type 1

Als je diabetes type 1 hebt, moet je een aantal keren per dag insuline injecteren. Verder moet je ook een paar keer per dag de bloedsuiker meten, zodat je weet hoeveel insuline je nodig hebt. Aangezien diabetes type 1 een chronische vorm van suikerziekte is, moet je dit je hele leven blijven doen. Verder is het zeer belangrijk dat je regelmatig eet. Dit komt neer op drie keer per dag op vaste tijden eten en drie tussendoortjes per dag op vaste tijden.

Behandeling diabetes type 2

Als je diabetes type 2 hebt dan krijg je meestal medicijnen om de bloedsuiker te verlagen. Verder krijg je ook een voedings- en bewegingsadvies. Gezond eten en bewegen is vaak erg belangrijk bij deze vorm van suikerziekte. Als je voldoende beweegt en gezond eet, reageert je lichaam veel beter op het hormoon insuline. Rook je? Dan zal de arts je adviseren om hiermee te stoppen. Als de bloedsuikerspiegel niet omlaag gaat met de medicijnen, moet je tijdelijk insuline spuiten.

Kun je genezen van diabetes?

Diabetes is een chronische ziekte waar je niet van kunt genezen. Als je diabetes type 1 hebt, moet je je hele leven insuline spuiten of een insulinepomp bij je dragen. Bij diabetes type 2 ligt het net even anders. Door gezonder te eten, regelmatig te bewegen en af te vallen, raakt je lichaam weer in een betere conditie. Het is dan veel beter in staat is om insuline aan te maken. Hierdoor wordt de bloedsuiker lager en stabieler. Er zijn zelfs diabetespatiënten die helemaal geen insuline of medicijnen meer nodig hebben. Dit wordt remissie of diabetes type 2 omkeren genoemd. Remissie betekent afwezigheid van ziekteverschijnselen. Het is natuurlijk heel fijn als het je lukt om zonder gezondheidsklachten en medicijnen te leven.

Of je echt genezen bent van suikerziekte als je geen medicijnen meer nodig hebt, is de vraag. Zodra je de gezonde gewoonten weer loslaat en weer meer koolhydraten gaat eten, krijg je weer een hoge bloedsuiker. De suikerziekte komt dan weer terug.