Vaginisme

Onder vaginisme verstaat men een kramp van de schede (vagina). Zodra de ingang van de schede geprikkeld wordt, bijvoorbeeld bij een gynaecologisch onderzoek of bij seksueel contact, trekken de spieren van de bekkenbodem en de schede onwillekeurig samen.

Wat is de oorzaak van vaginisme?

In de meeste gevallen heeft zo’n kramp een psychische oorzaak. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld last hebben van vaginisme wanneer ze hun eigen vrouwelijkheid niet accepteren of wanneer sprake is van een verstoorde of afwijzende houding ten opzichte van seksualiteit. Een dergelijke houding kan het gevolg zijn van een verkrachting of van slechte herinneringen aan de eerste seksuele ervaringen. Of het seksuele contact bewust of onbewust door de vrouw wordt afgewezen speelt daarbij geen rol.

Vaginisme

Ook de angst zwanger te worden kan een rol spelen, zeker wanneer er in het verleden een miskraam of een zware bevalling is geweest. De vrouw kan er ook bang voor zijn dat een tijdens de bevalling opgetreden inscheuring die inmiddels genezen is, opnieuw open zal gaan. Er zijn ook vrouwen bij wie vaginisme optreedt wanneer er spanningen zijn in de relatie met hun partner of wanneer ze hem afwijzen.

Ook in een harmonieuze relatie kan vaginisme optreden. Dan wordt het nogal eens veroorzaakt door faalangst. Dit kan bij jonge vrouwen het geval zijn wanneer ze seksueel nog onervaren zijn, en bij oudere vrouwen wanneer een lang gekoesterde kinderwens niet in vervulling gaat.

Hoe wordt vaginisme behandeld?

Wanneer vaginisme een psychische oorzaak heeft (hetgeen meestal het geval is), kan een psychotherapeutische behandeling helpen. Ook overleg met het paar kan bijdragen om de oorzaak van de kramp te achterhalen en uit de weg te ruimen. De gesprekstherapie wordt ondersteund met lichamelijke oefeningen.

Wat kan men er zelf aan doen?

Een vrouw die last heeft van vaginisme, moet proberen de oorzaak te achterhalen. Wanneer er spanningen zijn in de relatie met de partner, dan kunnen deze beter open worden besproken.

Wanneer moet men de huisarts raadplegen?

Wanneer een vrouw meent dat er een lichamelijke oorzaak bestaat, of wanneer ze door praten met de partner niet verder komt, dan moet de vrouw de huisarts consulteren. Het is daarbij wel belangrijk dat ze zelf het probleem wil oplossen.

Wat doet de dokter?

Aan de hand van vragen en een gynaecologisch onderzoek zal de arts een lichamelijke oorzaak uitsluiten of aantonen. Wanneer er geen aanwijzingen zijn voor een lichamelijke afwijking, zal hij mogelijke psychische oorzaken onderzoeken. Indien het vaginisme zeer hardnekkig is, zal hij de patiënte aanraden een psychotherapeut, een seksuoloog of een gedragstherapeut te raadplegen.

Ziekteverloop

Vaginisme kan, bijvoorbeeld door ruw gedrag van de partner en de daarmee gepaard gaande pijn bij de geslachtsgemeenschap, een lichamelijke oorzaak hebben. Deze of andere (psychische) oorzaken roepen hoe langer hoe meer een afweerreflex op: de spieren verkrampen al op het moment dat de schede wordt aangeraakt.

Daarnaast wordt de rug hol en worden de bovenbenen stevig tegen elkaar gedrukt. Deze afweerreactie treedt op het laatst telkens weer op wanneer er een poging tot geslachtsgemeenschap wordt ondernomen. Het kan chronische vormen aannemen en vele j aren duren.

Is vaginisme gevaarlijk?

Kramp van de schede is niet alleen pijnlijk, maar ook belastend voor de relatie. Uiteindelijk kan een relatie eraan te gronde gaan.