Fibromyalgie

In Nederland hebben zo’n 340.000 mensen fibromyalgie. Deze aandoening staat ook wel bekend als weke delen reuma. Hierbij heb je chronische pijn in het bindweefsel en de spieren. Wat is fibromyalgie? Wat zijn de symptomen? En kan deze aandoening behandeld worden?

Wanneer je langer dan drie maanden continu pijn hebt, dan wordt er gesproken van chronische pijn. Een chronische pijn in het bewegingsapparaat die niet wordt veroorzaakt door ontstekingen of schade, wordt fibromyalgie of Chronisch Pijn Syndroom genoemd. In ons land staat fibromyalgie vooral bekend als weke delen reuma.

Wat is fibromyalgie?

Fibromyalgie komt uit het Grieks. ‘Fibro’ betekent bindweefsel en ‘myo’ betekent spier. Letterlijk betekent fibromyalgie: pijn in het bindweefsel en spieren. Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom waarbij je last hebt van spierpijn en spierstijfheid. Het is een reumatische aandoening.

Wat is de oorzaak van fibromyalgie?

Weke dele reuma komt voor bij ongeveer twee procent van de volwassenen tussen de 20 en 60 jaar. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Er is nog geen eenduidige oorzaak gevonden voor dit syndroom. Wel wordt er veel onderzoek naar de aandoening gedaan. Het is bekend dat fibromyalgie geen ontstekingsziekte is en geen schade aan het lichaam aanbrengt. Verder lijkt de aandoening niet erfelijk te zijn.

Wat zijn de symptomen van fibromyalgie?

Fibromyalgie gaat gepaard met diverse klachten. De meest bekende symptomen zijn:

• Pijn: de pijn is vergelijkbaar met de spierpijn die optreedt bij een flinke griep. Sommige mensen hebben meer pijn als er sprake is van temperatuurwisselingen. Daarnaast heb je vaak pijn wanneer je op bepaalde lichaamspunten (tenderpoints) drukt.
• Stijfheid: meestal heb je last van stijfheid als je lang in dezelfde houding zit of hebt gelegen. Vaak heb je hier bij ’s ochtends, bij het opstaan, last van.
• Chronische vermoeidheid
• Krachtverlies: hierdoor is het moeilijker om bepaalde handelingen uit te voeren, zoals gaan zitten en weer opstaan en het dragen van boodschappentassen.
• Slaapproblemen: soms kom je niet goed in slaap door de pijn of je wordt er ’s nachts wakker van.

Naast deze veelvoorkomende symptomen, zijn er nog meer klachten die kunnen optreden bij weke delen reuma, zoals:

• Concentratieproblemen
• Darmklachten
• Gevoelloosheid
• Tintelingen
• Depressies
• Chronische hoofdpijn

Deze klachten komen minder vaak voor.

Fibromyalgie is bij geen een persoon hetzelfde. Iedereen ervaart weer andere symptomen. De klachten kunnen dagelijks verschillen. Zo kan je de ene dag erg veel pijn hebben, terwijl je er de volgende dag nauwelijks last van hebt.

Hoe stelt een arts de diagnose fibromyalgie?

Aangezien de klachten van fibromyalgie redelijk vaag zijn en bij meerdere aandoeningen passen, is het voor een arts vaak vrij lastig om snel een diagnose te stellen. Het duurt dan ook vrij lang voordat een arts de diagnose weke delen reuma kan stellen. Zo komen de bekende klachten als pijn, stijfheid en vermoeidheid ook voor bij heel veel andere aandoeningen. Bovendien zijn er geen testen waaruit een arts kan opmaken dat iemand fibromyalgie heeft.

Richtlijnen

Er zijn een aantal richtlijnen waaraan je moet voldoen voordat de diagnose weke delen reuma gesteld worden. Zo moet de pijn of stijfheid op meer dan drie plekken in je lichaam voorkomen. De pijnlijke plekken moeten links en rechts aanwezig zijn en de pijnlijke plekken zitten boven en onder de taille. Verder heb je al langer dan drie maanden pijn en moeten er minimaal elf van de achttien tenderpoints aanwezig zijn.

Onderzoek naar tenderpoints

Wanneer de arts vermoedt dat je fibromyalgie hebt, kan deze een lichamelijk onderzoek uitvoeren naar het hebben van tenderpoint. Bij dit onderzoek duwt de arts met een vinger op de gevoelige punten (tenderpoints). Wanneer je reuma hebt, zijn deze punten pijnlijk als de arts erop duwt.

Zelfs met de richtlijnen is het lastig om een diagnose te stellen. Dit komt, omdat de ene arts harder op de tenderpoints kan duwen dan de andere. Verder kan het ook zijn dat je een goede dag hebt, waardoor je dus minder pijn hebt. Hierdoor kan het soms dus lang duren voordat het echt duidelijk is dat je fibromyalgie hebt. Eventueel kan je arts je naar een reumatoloog doorsturen.

Wanneer vermoedt je arts dat je fibromyalgie hebt?

Je arts overweegt de diagnose fibromyalgie te stellen als:

• Je langer dan drie maanden last hebt van chronische pijn en stijfheid
• Je last hebt van chronische pijn op drie of meer plekken
• Deze plekken zowel boven als onder je taille zitten
• Deze plekken zowel links als rechts in je lichaam zitten
• De arts bij het lichamelijk onderzoek geen afwijkingen heeft ontdekt, behalve pijn bij druk op de tenderpoints
• Je langdurig last hebt van andere klachten, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, niet uitgerust wakkere worden en wisselende stemmingen.

Hoe wordt fibromyalgie behandeld?

De oorzaak van fibromyalgie is nog onbekend. Er is dan ook geen gerichte behandeling voor. Ook zijn er geen specifieke medicijnen voor verkrijgbaar.

Medicijnen

Er zijn dus geen medicijnen tegen weke dele reuma. Wel kan de arts je medicijnen tegen de klachten voorschrijven. Medicijnen die vaak worden gebruikt zijn:

• Tramadol
• Paracetamol
• Ontstekingsremmers

Afhankelijk van de klachten kan de arts je een slaapmiddel of antidepressiva voorschrijven.

De arts kan je doorverwijzen naar een specialist, zoals een fysiotherapeut. Deze kan je helpen om je spieren correct te gebruiken, zodat je minder last hebt van pijnklachten.

Is fibromyalgie te genezen?

Er is nog geen gerichte behandeling of specifiek medicijn uitgevonden dat fibromyalgie doet genezen. Wel wordt er veel onderzoek naar gedaan.

Hoe verloopt fibromyalgie?

Aangezien iedereen weer anders is, verloopt fibromyalgie ook bij iedereen weer anders. De klachten verschillen per persoon. Het kan zijn dat je klachten na een tijdje minder worden, maar ze zullen nooit helemaal verdwijnen.

Wat kun je zelf het beste doen als je fibromyalgie hebt?

Zelf kun je ook een aantal dingen doen om je leven met fibromyalgie draaglijk te maken.

• Beweeg voldoende en blijf in beweging: voorkom dat je inactief wordt. Als je niet meer beweegt, gaat je conditie achteruit en wordt pijn alleen maar erger. Zorg er dus voor dat je elke dag beweegt. Maak een wandeling, ga zwemmen, sporten of fietsen. Ga niet over je grenzen heen, want dan loop je het risico op overbelasting.
• Houd je aan een gezonde levensstijl: rook niet, drink weinig alcohol, eet gezond en gevarieerd en zorg ervoor dat je voldoende nachtrust hebt.
• Vermijd stress: bij stress komen hormonen vrij, waardoor je lichaam in de alarmfase is. Hierdoor ervaar je meer pijn.
• Verdeel je energie: als je een dag minder pijn ervaart, is het zaak dat je hier goed mee omgaat en je energie doseert. Neem dus op tijd je rust, zodat je overbelasting en meer pijn voorkomt.
• Probeer positief te blijven: door de pijn heb je minder zin om leuke dingen te doen of erop uit te gaan. Dit is jammer, want door wel leuke dingen te doen en uitstapjes te maken, heb je afleiding. Je komt dan beter tot ontspanning en dit zorgt ook weer voor minder pijn.