Stem verloren? Alles over heesheid en stemverlies!

Het kunnen praten is dag in, dag uit iets dat we als vanzelfsprekend zien. Iedereen krijgt echter wel eens te maken met de stemstoornissen heesheid en stemverlies. Dit kan niet alleen erg irritant en onpraktisch zijn, maar ook leiden tot een pijnlijke keel. Wat zijn de oorzaken van heesheid en stemverlies? Is hees zijn eigenlijk hetzelfde als je stem tijdelijk verliezen? En hoe krijgt u uw normale stem zo snel mogelijk weer terug?

Heesheid en stemverlies

Als we het over heesheid en stemverlies hebben, dan gaat het eigenlijk over hetzelfde. Volledig stemverlies is namelijk een vorm van heesheid. Last hebben van heesheid kan in verschillende gradaties voorkomen. Zo is er een onderscheid te maken tussen hypertone en hypotone heesheid.
• Bij hypertone heesheid is er sprake van een wat geknepen stemgeluid. Dat is het gevolg van te veel weerstand van de adem in de stemspleet. De stembanden reageren hierop door met een klap de glottisslag dicht te slaan. Heeft u hier een dag of langer last van, dan kan dat leiden tot volledig stemverlies. Dit is gelukkig slechts tijdelijk van aard.
• Er is sprake van hypotone heesheid als de spieren in de stemspleet niet sterk genoeg zijn, als gevolg van spierslapte. Het gevolg is een zwak stemgeluid, gecombineerd met veel ruis door adem en lucht.

De oorzaken

Heesheid kan verschillende oorzaken hebben, maar in de meeste van de gevallen is een verkeerd of overmatig stemgebruik de oorzaak. Denk hierbij aan hard roepen, schreeuwen of gillen, maar ook aan fluisteren, veelvuldig hoesten, kuchen of schrapen van de keel. Ook geforceerd praten of vaak geluiden imiteren kan het stemgebruik forceren. Daarnaast kunnen ook fysieke ongemakken ten grondslag liggen aan heesheid, zoals een een infectie aan de luchtwegen. Denk hierbij aan verkoudheid, griep, keelonsteking of een andere infectie. Bovenstaande zijn de vaakst voorkomende oorzaken van heesheid en stemverlies.

Andere, veel minder vaak voorkomende oorzaken van heesheid of stemverlies zijn poliepen, hormonen, gevolgen van een operatie, inslikken van een voorwerp of een tumor. In zeer zeldzame gevallen is heesheid een symptoom van strottenhoofd- of stembandkanker. Ook het gebruik van medicijnen of het ondervinden van stress kan leiden tot heesheid. Vaak is ook de omgeving van invloed, denk bijvoorbeeld aan een rokerige of stoffige ruimte of droge lucht – bijvoorbeeld als gevolg van airconditioning.

Uw stem terugkrijgen: zo doet u dat!

De remedie die bijna altijd werkt in geval van heesheid en stemverlies: rust nemen! Geef uw stembanden zoveel mogelijk rust en wacht een tijdje. Het is niet nodig om direct de dokter in te schakelen. In vrijwel alle gevallen komt uw stem vanzelf weer terug, binnen twee weken. Heeft u na deze periode nog steeds last van heesheid of stemverlies, dan is het raadzaam om een KNO-arts te raadplegen.

Er zijn natuurlijk wel enkele handigheidjes die kunnen helpen om uw stem zo snel mogelijk weer terug te vinden, namelijk:
• Drink veel water of thee, mogelijk met verzachtende ingrediënten als honing, kamille of munt.
• Vermijd het gebruik van alcohol en koffie zolang u last heeft van heesheid.
• Neem regelmatig een stoombad.
• Vermijd ruimtes met rokerige, droge of stoffige lucht.
• Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanmomenten: ademhalingsoefeningen kunnen hierbij helpen.
• Neem voldoende rust, geef uw stem zoveel mogelijk rust en forceer deze zeker niet.
• Let op: fluisteren is ook een geforceerd stemgebruik. Fluisteren bevordert uw herstel dus zeker niet!