Mammografie

In de afgelopen dertig jaar heeft de mammografie, een röntgenonderzoek van de borsten, zich ontwikkeld als de meest betrouwbare techniek om in een vroeg stadium borstkanker te kunnen ontdekken. Het voordeel is dat kwaadaardige gezwellen waargenomen kunnen worden die te klein zijn om door de vrouw of haar arts gevoeld te kunnen worden. Gemiddeld kan borstkanker twee jaar voor er een voelbare knobbel ontstaat met mammografie waargenomen worden. Röntgenstralen worden al sinds de ontdekking ervan in het begin van deze eeuw gebruikt voor borstonderzoek. Specifieke apparatuur voor mammografie werd echter pas in de jaren zestig ontwikkeld. Een van de belangrijkste mammografische apparaten is een apparaat dat de borst samendrukt en op haar plaats houdt. Dit samendrukken is soms onprettig, maar het duurt maar een paar seconden en is nodig om een goede röntgenfoto te krijgen. Om het ongemak tot een minimum te beperken kunt u een afspraak maken voor 7 tot 10 dagen na het begin van uw menstruele cyclus, wanneer uw borsten waarschijnlijk het minst gevoelig zijn.

Er zijn twee technieken om een röntgenonderzoek naar de borst uit te voeren: film-/schermmammografie en xeromammografie. Bij beide methoden bekijkt de arts de borst uit twee verschillende hoeken, namelijk van de zijkant en van boven of beneden. Bij een film-/schermmammografie wordt het beeld opgevangen op een negatief, net als bij gewone röntgenfoto’s. Xeromammografie wordt minder vaak gebruikt en vereist grotere doses straling. Door de afnemende populariteit van xeromammografie is Xerox, de fabriek die het systeem ontwikkeld heeft, in 1989 gestopt met het maken van dit soort apparatuur en deze zal in fasen verdwijnen, hoewel sommige apparaten nog in gebruik zijn.

Bij deze methode wordt de borst geplaatst op een cassette die een aluminium plaat bevat die de röntgenstralen absorbeert. Na de belichting wordt de plaat tegen een vel papier met een laagje plastic gedrukt, waardoor een positieve afbeelding van de borst ontstaat.

Hoewel een mammografie een leven kan redden, zijn er ook nadelen aan verbonden. Eén tekortkoming is de zogenaamde overdiagnose. Een mammografie bij een gezonde vrouw vertoont altijd een paar knobbeltjes die op kankergezwellen lijken, maar dat niet zijn. Ook komt het tamelijk vaak voor dat sommige kankercellen niet waargenomen worden. Bij een mammografie wordt 10 tot 15 procent van de kankergezwellen niet waargenomen. Ondanks deze nadelen is het toch de meest betrouwbare techniek en een basis-mammografie wordt in het algemeen aangeraden aan vrouwen tussen de 35 en 39 jaar. Vrouwen tussen de 40 en 49 jaar moeten om de één à twee jaar een mammografie laten maken. Vrouwen die ouder zijn dan vijftig, moeten ieder jaar een mammografie laten maken. De meeste artsen onderschrijven deze richtlijnen, hoewel er meningsverschillen bestaan over het maken van mammografieën van vrouwen onder de vijftig.